week 38-2023: pompoenoogst 2023
Geboren en getogen in Zeeland leerde ik als kind al de betekenis van het woord “bietencampagne”. De paar weken in het najaar dat de suikerbieten gerooid worden en vervoerd naar de suikerfabriek. Voor mij stond het vooral voor veel modder op de weg en grote stukken klei onder je schoenen als we op bezoek gingen bij mijn oom en tante die een boerderij in Zeeuws-Vlaanderen hadden.
Wij hebben deze week de “pompoenencampagne”. Die begint op woensdag als we met de vaste Berkenrodevrijwilligers de pompoenen op ons veld op Berkenrode gaan oogsten. Marja gooit dan de bakfiets vol en Merijn vervoert een paar kisten met de auto. De rest wordt dan de volgende dag door Robbert Jan de Bruijne met onze aanhanger opgehaald.
Het hoogtepunt van de campagne vindt plaats op zaterdagmiddag 23 september. Dan gaan we hopelijk met veel hulp de pompoenen op Leyduin oogsten. Kom helpen. Pompoenen los snijden, in de kruiwagen leggen en wegbrengen, tellen, in de kleine kas opslaan en daarna een lekkere kop soep. We beginnen om 14.00 uur. Hiermee luiden we de herfst in en dat merk je ook aan een andere groente die we deze week gaan oogsten: boerenkool.
Over de oogst
Pompoen. We weten dat de oranje pompoen favoriet is maar probeer ook eens een andere soort. We hebben groene, lichtblauwe, gestreepte, fles- en spaghettipompoen. Spaghettipompoenen zijn die grote gele pompoenen die je op de foto bij dit tuinbericht vooraan zit liggen. Bij die laatste even oppassen want de bereiding is anders. De spaghettipompoen is draderig van binnen. Als je ‘m in de oven gaart, kan je het vruchtvlees lostrekken en lijkt het net spaghetti. Voor iedereen die deze week niet naar de tuin kan komen, in de komende weken zal pompoen nog een paar keer vermeld worden in het tuinbericht en op het bord.
Boerenkool. Oogst de onderste grote bladeren! Doe dat met de hand door de bladeren naar beneden te trekken. Dus niet de kop (bovenkant van de plant) er uit snijden. Zie je iemand oogsten die dat nog niet weet leg dan uit hoe het wel moet. Dat vinden wij erg fijn want bijna alles gaat goed maar niet helemaal. We merkten bijvoorbeeld dat de stengels van de knolselderij gesneden worden ipv van de bleekselderij die ernaast staat. Bij veel regen kan de knolselderij dan gaan rotten. Als een keer iemand het fout heeft gedaan gebeurt dat vaker.
Nog even terug naar de boerenkool. Stamppot boerenkool is natuurlijk niet te versmaden maar wil je iets anders, in de oogstwijzer staan lekkere recepten met pasta of risotto met boerenkool.
Ter herinnering: je oogst niet voor de diepvries. Dus neem alleen mee wat je deze week opeet. Dat geldt ook voor de palmkool en andere gewassen.
Sla of andijvie.
Knoflook.
Nog een groente (5). Denk b.v. aan courgette of patisson (niet meer voor iedereen) of een ander restje.
De vaste wekelijkse oogst van snijbiet, palmkool, rucola enz. Voor palmkool geldt trouwens hetzelfde als voor de boerenkool. Oogst met de hand door het blad naar beneden te trekken, dus niet afsnijden met een mes.
Bloemen. Kijk op het bord waar en wat je mag plukken en maak een vrolijke bos.
Kruiden. Oogst van de salie. Die staat er mooi bij.
Over de tuin
We gaan te tomatenplanten opruimen. De tomaten die er nog hangen rijpen heel langzaam af en met het vochtige weer van deze week weten we dat de planten snel achteruit gaan. Je mag wat groene tomaten meenemen. Je kan ze gebruiken om chutney te maken.
Vorige week meldden we dat een vos elke nacht op bezoek komt en het gemunt heeft op onze peren. Ondertussen is bekend hoe de vos binnenkwam. Net als de poezen kruipt de vos onder de poort door. Jan Elfrink ontdekte dat op zijn wildcamera. Poes Muis zit belangstellend te kijken hoe de vos dat doet. Om dit te voorkomen heeft Jan tegels onder de poort gelegd. De poezen zijn handig genoeg om een andere weg te zoeken. We hoopten dat de vos dit niet zou lukken. Maar de volgende dag moest Marja constateren dat de vos toch weer binnen was gekomen en weer een aantal peren had geplukt
Elke werkdag publiceert het Biojournaal online het laatste nieuws over ontwikkelingen in de biologische sector. Vorige week was er een interview met een medewerker van Bio Brass. Bio Brass is actief in de teelt, verwerking en marketing van biologische groenten. In Flevoland wordt een breed assortiment groenten geteeld voor zowel retail als verwerkende industrie. Uit het interview blijkt dat het steeds lastiger plannen is door schommelingen in het weer zoals grote temperatuurverschillen in korte tijd. “De weersomstandigheden worden wat rommeliger en daar zoeken we in de keten een oplossing voor. We hebben onze instelling wat aangepast. We rekenen erop dat het vanaf nu anders is dan het altijd was. We bespreken met klanten dat het voor kan komen dat een bepaald product niet beschikbaar is”. Geldt ook voor ons, dacht ik toen ik het las en is ook een van de principes van een CSA-zelfoogsttuinderij. Niet alles ligt van te voren vast. Soms komt een gewas slecht op, groeit sneller of langzamer, is niet helemaal perfect (naar de norm die gesteld is door de inkopers van grote supermarktketens), soms is er minder maar het komt ook voor dat er juist meer is. Elke week weer anders.
Tot ziens op de tuin!