Deze week kan je ook op zondag komen oogsten. We zijn dan open van 12.00 tot 16.00 wegens “Kunst in de tuin”. Kom langs want er is veel te zien. Verschillende deelnemers exposeren o.a. tekeningen, foto’s, keramiek, beelden, gedichten, vogelhuisjes, schilderijen en laten zien hoe ze dat werk gemaakt hebben.

Je kan ook zelf aan de slag. Pluk Afrikaantjes en maak er een mooie bloemenslinger van of volg een korte workshop Ikebana en schik de Afrikaantjes op z’n Japans. Er zijn ook bloemen te koop, afkomstig uit de bloementuin op Berkenrode, dus neem geld mee.

De oogst deze week

De eerste pompoen van het jaar. We geven aan waar je mag oogsten. Snijd het steeltje door met een mes. Binnenkort halen we de rest van de pompoenen binnen. We oogsten dan ook de appels. Het is leuk om dat met veel mensen te doen.  Zodra ik de datum weet zet ik het in de agenda op deze website.

Bovenstaande schreef ik op dinsdag maar ondertussen is het anders gelopen. Na de vele regen van woensdag hebben we donderdag de pompoenen aan de linkerkant van de tuin naar binnen te halen. Dit omdat de steeltjes niet goed opdroogden zodat er kans is dat de pompoenen gaan rotten.

De uien zijn begin augustus geoogst en nu goed gedroogd. Daardoor zijn ze lang houdbaar. Maak van de pompoen en de uien een lekkere curry.

Vorige week zijn alle grote snij- en pronkbonen geoogst maar ondertussen komt er weer een nieuwe lading aan. Ik kan nog niet goed inschatten hoeveel het er zijn. Je kan in ieder geval sperzie-, pronk- of snijboon oogsten.

Omdat de bieten dicht op elkaar staan gaan we ze dunnen. Het zijn o.a. Cylindra-bieten. Niet rond maar langwerpig.

Neem je bloemen mee, zet ze dan thuis in warm water. Ik had een zonnebloem die er na een paar dagen een beetje zielig bij hing. Ik heb hem schoon, warm water gegeven, het lelijke blad er afgehaald en ze zag er weer helemaal zonnig uit.

De tuin deze week

We hadden nog een paar fijne nazomerdagen. Zolang de temperatuur overdag boven de 20 graden is en  het ’s nachts niet te veel afkoelt blijft alles goed groeien. Veel werkzaamheden nemen af maar dat is niet het geval bij de compostplaats. Er komen veel gewasresten van het land die samen met droog materiaal (stengels enz.), gras en wat mest verwerkt worden tot mooie composthopen.

Kijk even bij de wijndruiven. Vorige week nog groen, nu beginnen ze al mooi te kleuren. De grootste zorg is nu om de wespen eruit te houden. Daarom hebben we er plastic zakjes met water tussen gehangen. Door de schittering raken de wespen gedesoriënteerd en blijven uit de buurt.

Bijen zijn wel welkom op de tuin. Albert onze imker heeft een stukje geschreven waarin hij vertelt hoe het de Leyduinse bijen dit jaar vergaan is en roept iedereen op om Beewatcher te worden. Je vindt het onder dit tuinbericht.

Tot ziens op de tuin!

 

De bijen op Leyduin en in het algemeen

Geen zwermen

Het kan verkeren, vorig jaar konden we de zwermen bijna niet kwijt en dit jaar is er welgeteld maar één klein zwermpje gesignaleerd op Leyduin. Hij hing aan een tak van een druivenboompje. Is er dan niet gezwermd? Wel zeker, alleen ik heb ze niet gezien, ondanks bijna dagelijks bezoek in de zwermperiode.

Waarschijnlijk zijn de zwermen achter het hek of in de hoge bomen achter de bijenstal gaan hangen. Dat is een beetje pech, maar niets aan te doen. De korf is nu niet bevolkt, maar volgend jaar zijn er nieuwe kansen!

Het zwermen behoort tot het natuurlijke voortplantingspatroon van de bijen. De oude koningin legt in het voorjaar veel eitjes waaruit na bijna drie weken jonge bijen komen. Het volk groeit dan supersnel en op een gegeven ogenblik is het tijd voor de oude koningin om samen met een deel van het volk de kast te verlaten en een nieuw onderkomen te zoeken. Dit heet een zwerm. Eerst gaan de bijen met z’n allen in een kluit in de buurt van de kast hangen, dan moet je ze vangen. Na een paar uur tot maximaal twee dagen vliegen ze naar een zelfgekozen nieuw onderkomen. Als de imker ze niet in deze periode kan scheppen, heeft hij het nakijken…

Bruidsvlucht

Voor de achterblijvers volgt een spannende periode. De nieuwgeboren koningin moet bevrucht worden, geaccepteerd worden door het volk en ‘aan de leg gaan’. Haar vruchtbare periode is ongeveer tussen vier en en vierentwintig dagen na haar geboorte. Beste dag is acht dagen na geboorte, hoe ouder ze wordt, hoe kleiner de kansen op een succesvolle bruidsvlucht. Ze wordt steeds minder bronstig en dus minder aantrekkelijk voor de darren.

Tijdens haar bruidsvlucht verlaat de jonge, nog onbevruchte koningin de kast, vaak begeleid door enige werksters en vliegt dan naar een zogenaamde darrenverzamelplaats. Dat is een plek waar jonge koninginnen en darren elkaar ontmoeten. Het is nog steeds een mysterie hoe ze elkaar weten te vinden. Op deze plek paart ze meerdere malen met vreemde darren (nooit met darren uit haar eigen volk) en keert dan terug naar de kast om aan het nageslacht te werken.

Bij één van de kasten op de moestuin is dit proces niet goed gegaan, het kan zijn dat de nieuwe koningin niet de weg teruggevonden heeft, of opgegeten is door een hoornaar of dat het volk of de darren haar niet goed genoeg vonden. Bij inspectie was de kast bijna leeg, de tweede en derde toplattenkast en de paalkast zagen er wel goed uit.

Ik verwacht dus dat we met drie volken de winter in gaan, maar de ervaring heeft geleerd voorzichtig te zijn met voorspellingen.

Bezoek

Verder hebben we dit seizoen bezoek gehad van vrijwilligers van de Bee Heroes en de afdeling Noord Holland van de Partij voor de Dieren.

De Bee Heroes heeft in Vijfhuizen, vlakbij het herdenkingspark van MH-17 een gebied van ongeveer 6000 m2 onder haar hoede waar ze een prachtig bij-vriendelijk bloemenveld van gemaakt heeft. Op deze manier willen vrijwilligers actief een steentje bijdragen en aandacht vragen voor de bijenproblematiek.

Learning from the bees

Het vraagstuk bijensterfte is nog steeds niet opgelost, ondanks de vele pogingen die de wetenschap gedaan heeft in de afgelopen twintig jaar. Ik kom net terug van een drie-daagse bijenconferentie ‘Learning from the bees’  in Doorn. Hier kwamen 300 bijenliefhebbers uit 30 verschillende landen bij elkaar om te luisteren naar de experts (Thomas Seeley, Peter Neumann, Tjeerd Blacquière), die stellen dat natuurlijke selectie de oplossing is voor de bijenproblematiek. Bijen moeten zelf leren omgaan met de gevreesde varroamijt en andere bedreigingen. Dat betekent in het kort dat de imker niet moet ingrijpen in het voortplantingsproces en niet moet behandelen tegen de varroamijt. Eigenlijk zouden we de bijen weer helemaal terug moeten geven aan de natuur, dus geen ‘beekeeper’ maar ‘beewatcher’ moeten worden. Bijen worden – anders dan kippen, varkens en koeien – immers continu blootgesteld aan de nukken van de natuur.

Daarnaast werd er aandacht geschonken aan de vele initiatieven om de biodiversiteit weer terug te brengen in het landschap. Graag wil ik hierbij het project Honey Highway van Deborah Post vermelden, zij zet zich in om bermen langs autowegen, spoorrails en waterwegen om te toveren tot prachtige bloemrijke landschappen, zie hiervoor honeyhighway.nl. Ongelooflijk wat ze in een paar jaar bereikt heeft.

De droogte

Als laatste wapenfeit van 2018 moet ik toch de droogte benoemen. De droogte heeft tot gevolg dat bloemen niet gaan bloeien of minder nectar leveren. Bijen kunnen dus geen voedsel vinden, evenals vorig jaar ben ik afgeweken van mijn principe om niet te voeren. Het lukt me nog niet om ze te laten verhongeren, maar eigenlijk sta ik hierbij de natuurlijke selectie in de weg. Dat besef ik.

Ik heb daarom het plan om deze winter een boomkast te maken en die in het voorjaar op te hangen in de kastanjeboom. Dan wordt het nog moeilijker om me er mee te bemoeien….

Rest mij u aangename najaarsdagen toe te wensen.

Albert Knol

PS: Mag ik u vragen om ook beewatcher te worden en mij te bellen als u volgend jaar een zwerm ziet?